آتش سوزی ها در سال گذشته 220 هکتار از جنگل ها و اراضی کهگیلویه و بویراحمد را از بین برد این در حالی است که سال 96 نیز بالغ بر 480 هکتار از جنگل های استان در آتش سوخت.
به گزارش فریاد جنوب ، اگرچه همین آمار نشان از کاهش 50 درصدی خسارت ناشی از آتش سوزی ها در استان دارد اما بارندگی های سال 98 و رشد مراتع و علوفه در استان می تواند به اندازه ای باشد که زنگ خطر برای پوشش گیاهی استان کهگیلویه و بویراحمد در آغاز فصل گرم را به صدا در آورد.
همین موضوع باعث شد تا مدیرکل بحران استانداری، مدیرکل حفاظت محیط زیست و مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کهگیلویه و بویراحمد در میزگردی در ایرنا از برنامه ها، نیازها و مشکلاتشان برای مهار آتش سوزی های احتمالی بگویند.

**خطر آتش تمامی عرصه های جنگلی و مرتعی را تهدید می کند
ممکن است این سوال پیش بیاید که چقدر از پهنه استان کهگیلویه و بویراحمد که 8 درصد جنگل های کشور و 20 درصد از جنگل های زاگرس را شامل می شود در معرض خطر آتش سوزی است.
مدیر کل منابع طبیعی استان در این باره می گوید:خطر تمامی عرصه های جنگلی استان با پوشش مرتعی را تهدید می کند اما بعضی از نقاط بحرانی تر هستند.
غلام حسین حکمتیان می افزاید: 70 نقطه استان که در گذشته سابقه آتش سوزی داشتند به عنوان نقاط بحرانی شناسایی شده است که امسال باتوجه به پوشش گیاهی و افزایش ارتفاع علوفه، احتمال خطر در این مناطق بیشتر می شود.
وی می گوید: تمامی مناطق گرمسیری استان در حال حاضر نقاط تهدید آمیز برای آتش سوزی است در ارتفاعات خامی، ارتفاع علف تا یک متر هم می رسد. ارتفاع مراتع شلالدان باشت بالای 40 سانتی متر است.

**چه کسانی جرقه آتش را می زنند؟
اما گاهی کسانی باعث آتش سوزی می شوند که شاید هیچ عمدی در کارشان نباشد.
مدیرکل خفاظت محیط زیست استان در این باره می گوید: 90 درصد آتش سوزی ها منشا انسانی دارند که گاهی عمدی و گاهی نیز سهوی ایجاد می شوند.
محسن جعفری نژاد می افزاید: آتش زدن پسماند و کاه و کلش کشاورزی، بی دقتی در خاموش کردن آتش و گاهی جرقه ناشی از تیراندازی های تفریحی در طبیعت از دلایل سهوی آتش سوزی ها است.
وی ادامه می دهد: برخی نیز با قصد زمین خواری ، زغال گیری و یا درگیر کردن محیط بانان با آتش دریک منطقه و شکار غیر مجاز در منطقه ای دیگر اقدام به آتش زدن مراتع و یا جنگل ها می کنند.
به گفته جعفری نژاد صاعقه و رعد و برق و همچنین خاصیت ذره بینی شیشه، بطری و فلزات براق رها شده در طبیعت و در معرض تابش خورشید، نیز از دلایل طبیعی آتش سوزی جنگل ها و مراتع محسوب می شوند با این حال عوامل انسانی بیشترین سهم را در آتش سوزی ها دارند.

**زمان مهمترین عنصر در مهار آتش
زمان رسیدن برای اطفا مهمترین عنصر در هنگام وقوع آتش سوزی ها است. آنگونه که مدیرکل حفاظت محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد در این باره می گوید: به دلیل دیر خبر دار شدن از زمان وقوع آتش سوزی در جنگل های استان، نیروهای امداد و نجات، پس از ساعت‌ها پیاده روی به منطقه وقوع حادثه می‌رسند که این موضوع در طولانی شدن مهار آتش و افزایش خسارت‌ها نقش مهم دارد.
محسن جعفری نژاد ادامه می دهد: شیب تند کوه، دسترسی نداشتن به محل عرصه، وجود پرتگاه‌های خطرناک، وزش باد و عدم آنتن‌دهی برای خطوط تلفن همراه در برخی منطقه ضرورت وجود بالگرد را برخی مواقع برای انتقال نیروها و تجهیزات بیشتر کرده است.
وی با اشاره به عدم هماهنگی میان دستگاه ها در هنگام وقوع آتش سوزی ها ابراز امیدواری می کند امسال در صورت وقوع آتش سوزی ها با کمک دهیاران و فرمانداران این هماهنگی ها افزایش یابد.

** باید جوامع محلی و تشکل ها پای کار بیایند
غلام حسین حکمتیان هم از انعقاد تفاهم نامه ای میان منابع طبیعی استان و محیط زیست استان می گوید که بر اساس آن در هنگام اطفا حریق، پیشگیری از تخریب اراضی، جلوگیری از قطع درختان و وقوع بحران هر دو دستگاه در کنار هم قرار می گیرند.
وی تاکید می کند: در کنار هم بودن این دو دستگاه تنها بخشی از مشکلات را حل می کند و باید جوامع محلی و تشکل ها در کنار دستگاه های مسئول در بحران قرار بگیرند تا هم واکنش ها سریعتر شود و هم توان مقابله با آتش در استان بالا برود.
حکمتیان می گوید: 74 قرق بان در استان از یک میلیون و 2450 هزار هکتار اراضی ملی حفاظت می کنند یعنی سرانه هر کدام افزون بر 18 هزار هکتار است که این رقم بسیار بالایی است و جز با کمک و مشارکت مردم نمی توان حفاظت از این اراضی را به سرانجام رساند.

**در زمان بحران تمامی دستگاه مسئولیت دارند
مدیرکل بحران استانداری کهگیلویه و بویراحمد علاوه بر تاکید بر نقش این دو دستگاه و مشارکت های مردمی در بحران ها از جمله آتش سوزی می گوید: بر اساس قانون در زمان وقوع آتش سوزی تمامی دستگاه ها شامل کشوری ، لشکری و شهرداریها در هر لباس و جایگاهی باید پای کار بیایند.
وحید محمدی تبار می افزاید: در سال های گذشته برخی دستگاه ها در هنگام وقوع آتش سوزیها کوتاهی کردند اما شهرداری، هلال احمر، بسیج و فرمانداریها در کنار دو دستگاه محیط زیست و منابع طبیعی پای کار بودند.
وی یادآوری می کند امسال سازمان بازرسی به موضوع کم کاریها ورود می کند و هر دستگاهی در هنگام بحران کم کاری کند به جد با آن برخورد می کند.
محمدی تبار گریزی هم به نقش مشارکت و حضور فیزیکی مدیران در بحران ها می زند و می گوید: مدیران محیط زیست و منابع طبیعی در بحران ها حضور داشتند و همین هم باعث ایجاد انگیزه و بالابردن مشارکت در میان نیروهای مردمی می شود.
وی تاکید می کند تصمیمات شورای بحران فراتر از ماموریت و روال اداری دستگاه ها و قانون جاری است و فلسفه تشکیل این شورا هم همین است پس دستگاه ها هم باید فارغ از مرزها و ماموریت های مرسومشان وارد عمل شوند.
محمدی تبار می گوید: در زمان بحران همه سرباز نظام هستند و باید در هر لباس و جایگاهی از خاک و سرزمین در برابر بحران ها صیانت کنند.

**با تیم های مردمی قرارداد می بندیم
جلب مشارکت مردم جز آن موضوعاتی است که در این میزگرد روی آن بارها تاکید شد. مشارکتی که بارزترین مصداق آن را در فروردین ماه در استان خوزستان همه دیدند و جهانی شد.
مردمی که برای حفظ خاک و خانه خود گاه با تن و جانشان سدی در برابر سیل شدند و با پشتوانه همدلی توانستند از شدت خسارات سیل در شهرهایشان بکاهند.
و حالا این آتش هم دنباله همان سیل است. باران های سیل آسایی که به پشتوانه جنگل ها در کهگیلویه و بویراحمد خسارتشان کم شد اما در عوض با سیراب شدن مراتع بهاری سبز و بی نظیر را در کهگیلویه و بویراحمد رقم زد و حالا که سبزها زرد و خشک شده اند همه باید خود را برای محافظت از زمین آماده کنند تا این فصل هم بدون بحران بگذرد. چرا که با یک جرقه کوچک هرآنچه بهار دراین استان رشته بود، پنبه می شود.
مدیرکل منابع طبیعی می گوید: ما وقتی مردم را به مشارکت برای حفاظت از عرصه های منابع دعوت می کنیم در عوض برای آنها پیشنهاداتی هم داریم.
حکمتیان می گوید: طرح مشارکتی احیا عرصه های منابع طبیعی و کاشت گیاهان دارویی با حضور کارشناسان منابع طبیعی ، بذر رایگان و آموزش از جمله این برنامه هاست که منفعت حفاظت از عرصه نیز برای خود آن جوامع است.
وی ادامه می دهد: تشکل ها و جوامع محلی می توانند در روستاها تیم معرفی کنند و منابع طبیعی نیز در حد وسع خود با این افراد قرارداد می بندد.
وی یادآوری می کند: اگر در هنگام وقوع آتش سوزی افراد به کمک دستگاه ها بیایند اگر هر نوع جراحتی به آنها وارد شود مشروط به تایید بخشداری و فرمانداری برای آنها بیمه حوادث و بیمه بی نام صادر می شود.

**امتیاز های محیط زیستی برای افراد و جوامع محلی
مدیرکل حفاظت محیط زیست هم می گوید: روستاها و افرادی که با محیط زیست همکاری بکنند شرایط ویژه تری خواهند داشت و اگر نیاز به سایت پسماند داشته باشند به آنها کمک می کنیم.
جعفری نژاد می افزاید: تعامل و همیاری مردم نقش بسزایی در کاهش آتش سوزی ها و خاموش کردن به موقع آتش سوزی ها خواهد داشت. باید تلاش شود مدیریت مشارکتی با مردم منطقه داشت و تعارضات باید به حداقل خود برسند.
وی تاکید می کند: می توان با برنامه ریزی مناسب و مشارکتی زمینه توسعه و احیای بیشتر جنگل ها و کشت گیاهان دارویی را با کمک مردم در این استان افزایش داد.

**فرهنگسازی، گام اول پیشگیری از آتش سوزی
با این حال میهمانان میزگرد ایرنا بر این باوردند قبل از آتش سوزی پیشگیری از آن اهمیت دارد؛ یعنی مردم باید بدانند عوامل وقوع آتش سوزی و نحوه مقابله با آتش قبل از رسیدن نیروهای اطفا حریق چگونه است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد در این باره می گوید: موضوع پیشگیری در مورد وقوع آتش سوزی ها بسیار مهم است و باید آتش در محل پیشگیری شود.
وی می افزاید: فرهنگ سازی صحیح در مورد پیشگیری از وقوع آتش سوزی ها می تواند حجم این آتش سوزی ها را در جنگل به حداقل برساند.

**بالگرد فقط برای انتقال نیرو و تجهیزات کارایی دارد
اما اینکه چه اقداماتی برای پیشگیری انجام شده هم موضوعی است که مدیرکل منابع طبیعی در توضیح آن می گوید: امسال هم نیروهای منابع طبیعی و هم نیروهای داوطلب مردمی و جوامع محلی تجهیز شده اند.
حکمتیان ادامه می دهد: امسال 29 دستگاه دمنده برای استان خریداری شده که با اینکه حمل این دستگاه ها تا محل وقوع آتش سوزی سخت است اما در محل حادثه هر دستگاه به اندازه 10 نفر کارایی دارد.
وی می افزاید: 200 کیلومتر آتش بر در مراتع استان ایجاد شده و به شهرستانها اعلام شده هر کجا نیاز بود نسبت به ایجاد آتش بر اقدام کنند.
وی می گوید: در مناطق مختلف به دیده بان هم نیاز داریم و در مواردی که آتش زنندگان شناسایی بشوند برخورد قضایی صورت می گیرد آنچنان که در سالهای گذشته برخی متخلفان از 40 تا 70 میلیون تومان جریمه شدند.
حکمتیان درباره ضرورت بالگرد اطفا حریق در استان هم می گوید: نگهداری از بالگرد برای اداره ای که سهم ناچیزی از اعتبارات استانی دارد دشوار است ضمن اینکه به دلیل موقعیت جغرافیایی، بالگرد نمی تواند کارایی لازم را داشته باشد.
وی ادامه می دهد: با این حال اگر بالگرد داشته باشیم ، با انتقال نیروها ، تجهیزات ، آذوقه و آب آشامیدنی به مناطق بحرانی، سرعت مقابله با آتش بالا می رود.

**مسئولیتی ساده اما تاثیر گذار
در اهمیت حفاظت از منایع طبیعی ، جنگل ها و محیط زیست بسیار گفته شد. اما واقعیت هایی هم وجود دارد که میهمانان ما در میزگرد تمایلی به مطرح شدن آنها نداشتند.
مسائلی که به رغم جزئی بودنشان اما تاثیر زیادی روی کار مدافعان آب و خاک می گذارد. مدافعان گمنامی که گاه دو شبانه روز تشنه و گرسنه به جنگ آتش می روند. آدمهایی که دود و آتش را وارد قلب و ریه خود می کنند تا درختان کمتری بسوزند و زمین از این که هست تنهاتر نشود.
آدمهایی که فیش حقوقی و شرایط زندگیشان در مقابل کاری که انجام می دهند قابل مقایسه نیست اما وقت بحران بدون ترس و فکر کردن به مشکلات جان را در کف دست می گذارند و رودرروی شعله های آتش می ایستند زیرا می دانند اگر درختان نباشند زندگی سخت و شاید هم ناممکن باشد.
و چنین به نظر می رسد مسئولیت ما مردم در مقابل این همه جان فشانی ها، خیلی کوچک اما تعیین کننده باشد.
کارسختی نیست که هرکجایی آتش روشن نکنیم و اگر آتشی روشن کردیم با دقت آن را خاموش کنیم. شیشه ، بطری و فلزهای براق را در طبیعت رها نکنیم و هر کجا هم تخلفی در حق طبیعت دیدیم آن را به شماره تلفن 1504 گزارش کنیم.

منبع /ایرنا