فریاد جنوب – مینو آریانفر : هوا که گرم می شود، تابستان که از راه می رسد، روزهای سخت جنگلهای زاگرس  شروع می شود . این روزها روزهای سخت و نفس گیری  است برای عروس زاگرس . تمام لحظاتش به سختی سپری می شود،  نفسش به شماره افتاده، آتش بیرحمانه  برپیکر نحیفش، شلاق می زند  درختهای بلوط تنومندش که روزی با غرور و شکوه خاصی سرشان را بالا گرفته بودند و چشم نوازی می کردند. اما اکنون با قامتی خمیده در آتش می سوزند و ذره ذره به خاکستر تبدیل می شوند . آن لباس سبز و زیبا در آتش می سوزد ، و لباس سیاه ضخیم تمام پیکرش را می پوشاند . آنچنان آتشش سوزان و فوران است که دودش چشم هر بینده ای را کور و گرمای آتشش دلها را می سوزاند. شعله های آتشش آنچنان فوران است که کسی توان مقابله  با آن را ندارد  . جنگلهای استان کهگیلویه وبویراحمد ، این عروس زاگرس، تمام دلخوشی این مردم محروم است، که با حماقت و بی تدبیری وگاها غفلت به تدریج جانش را از دست می دهد. و به خاکستر تبدیل می شود . تا این دلخوشی هم پایان یابد . سال گذشته بخش عظیمی از درختان سبز که درواقع  گلهای این  لباس زیبای عروس زاگرس بود خشکید . تا زمینه ای فراهم شود برای شعله ورتر شدن آتش در قلب این جنگلهای زیبا ، اما بخشی دیگر نیز با غفلت مردم دود می شود. و به هوا می رود بخشی  را هم زمین خوران تخریب می کنند . تا در آتش بی تدبیری مسئولین بسوزد .

چندین عامل دست به دست هم می دهند تا جنگلهای زاگرس را نابود کنند. عوامل محیطی و طبیعی وعوامل انسانی که بیشترین تاثیرات را دارد . روشن کردن آتش و خاموش نکردن آن ، رها کردن اشیاء براق از جمله قوطی ها و پلاستیکها در طبیعت خودزمینه ایجاد آتش سوزی را فراهم می کند .کهگیلویه وبویراحمد ، علی رغم وسعت کم یعنی  یک درصد مساحت کشور با سطحی معادل  7/1میلیون هکتار اعم از جنگل و مرتع یکی از بی نظیر ترین جنگلهای کشور را بعد از جنگلهای شمال در حوزه زاگرس به خود اختصاص داده است.

 از این میزان 997 هزار و 100 هکتار را جنگل پوشانده است که برابر با 4/52 درصد خاک استان است و 724 هزار و 300 هکتار نیز مساحت مراتع را شامل می شود این استان از نظر تنوع زیستی دارای  منابع طبیعی و حیات وحش منحصر به‌فردی می باشد بطوریکه دارای بکرترین منابع آبی، چشمه‌های فراوان، آبشارها و جنگل‌های متنوع است

قریب به 8 درصد از جنگلهای کشور بیش از 20درصد حوزه زاگرس و حدود 52 درصد مساحت استان را جنگل تشکیل داده که در نوع خود منحصر به فرد است 80 درصد جنگلهای این استان را درختان بلوط 15 درصد بنه و بادام و 5 درصد را سایر گونه های جنگلی تشکیل می‌دهند. در حال حاضر بیشتر آتش سوزیهای جنگل و مرتع در این استان در ارتفاعات به وقوع می پیوندد و به دلیل صعب العبور بودن، تا رسیدن نیروهای اطفای حریق بخش زیادی از جنگلها طعمه حریق می شوند.

با این حال، این استان برای اطفای حریق در جنگلهایش خصوصا در ارتفاعات  فاقد امکانات اولیه است و سالهاست که مسئولان برای اختصاص یک بالگرد به استان برای اینگونه حوادث فریاد می زنند اما این فریادها تاکنون به جایی نرسیده است.

بیش از ۲۳۰ هکتار از عرصه های مرتعی این استان در سه ماهه اخیر امسال در آتش سوخت

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کهگیلویه و بویراحمدگفت: یک میلیون و ۵۶۰ هزار هکتار جنگل و مرتع در استان کهگیلویه و بویراحمد وجود دارد که از این میزان ۸۷۰ هزار هکتار جنگل، ۴۵۶ هزار هکتار مرتع و مابقی نیز اراضی زارعی هستند.

غلام حسین حکمتیان  از آتش سوزی در بیش از ۲۳۰ هکتار از عرصه های مرتعی این استان در سه ماهه اخیر امسال خبرداد و اظهارداشت: شهرستان بهمئی متاسفانه بیشترین سهم در آتش سوزی های مرتعی را در سالجاری به خود اختصاص داده است.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کهگیلویه و بویراحمد افزود: ۸۰ درصد آتش سوزی های مرتعی امسال ناشی از رعد و برق ها بوده و ۲۰ درصد باقیمانده نیز بدلیل خطاهای انسانی است.

وی با بیان اینکه خاموش نمودن شعله های آتش با ارتفاع سه متر در گرمای بالای ۴۰ درجه شهرستان بهمئی کاری سخت، خطرناک و طاقت فرسا است، یادآورشد: متاسفانه در چنین شرایطی، آب و غذا برای تقویت نیروهای انسانی که تلاش می کنند شعله های آتش خاموش شود نداریم.

حکمتیان  با تقدیر از اعتبارات تخصیص یافته از سوی سازمان بودجه استان کهگیلویه و بویراحمد در ارتباط با حوزه جنگل و مرتع، ادامه داد: بنظر می رسد این سازمان بایستی اعتبارات ویژه و با اولویت دوچندان تری به حوزه جنگل ها و مراتع در تابستان تخصیص تا بتوانیم آب و غذای خاموش کنندگان آتش ها را تامین کنیم.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کهگیلویه و بویراحمد گفت: در زمان آتش سوزی ها نیروی مردمی در هرمنطقه به کمک قرق بانان و سایر همکاران اداری برای خاموش نمودن شعله های آتش حضور مستمر داشته که برای آنان بایستی آب و غذا تهیه شود.

حکمتیان با اظهارتاسف از اینکه بدلیل نبود اعتبار، امکان تامین آب و غذا برای مردم محلی در زمان وقوع آتش سوزی های مراتع و جنگل ها وجود ندارد، خاطرنشان کرد: روند کنونی برای تامین آب و غذای هم افراد محلی و هم پرسنل اداری روند نگران کننده است.

وی گفت: از همراهی تمامی مجموعه استانداری بویژه حوزه معاونت فنی و مدیریت بحران تقدیر می کنیم اما اینکه پول برای تامین آب و غذای خاموش کنندگان شعله های آتش در گرمای بالای ۴۰ درجه شهرستان بهمئی هم نداریم یک واقعیت است.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کهگیلویه و بویراحمد، تعداد نیروهای قرق بان این اداره کل در زمان خاموشی شعله های آتش در عرصه های جنگلی و مرتعی این استان را ۷۴ قرق بان عنوان و یادآورشد: البته علاوه براین نیروها در زمان آتش سوزی ها، سایر نیروهای اداری از مدیرکل تا پایین ترین رده سازمانی نیز در این زمان حضوری فعال دارند.

حکمتیان افزود: اعتبار موردنیاز برای تامین غذا و آب در تابستان امسال جهت خاموش نمودن شعله های آتش در عرصه های مرتعی و جنگلی، بیش از ۵۰۰ میلیون تومان است که انتظار داریم سازمان برنامه و بودجه استان کهگیلویه و بویراحمد توجه ویژه ای برای تخصیص این اعتبار در کمترین زمان ممکن داشته باشد.

وی گفت: اعتبار تامین آب وغذا برای خاموش کنندگان شعله های آتش در عرصه های جنگلی و مرتعی باید از محل استانی تخصیص داده شود و البته از محل اعتبارات ملی، اعتباری تخصیص داده شده اما ناکافی است.

صاعقه یکی از عوامل محیطی در آتش سوزی جنگلها

هواشناسی در خصوص احتمال صاعقه در کهگیلویه و بویراحمد هشدار می‌دهد و توصیه می‌کند: برای جلوگیری از مخاطرات ناشی از  پتانسیل آتش سوزی ناشی از صاعقه در مراتع و جنگل‌های استان وجود دارد.رعد و برق  و « صاعقه» همراه با رگبار موقتی، مردم از تردد و استقرار در مناطق مرتفع و کوهستانی خودداری کنند.

آماده باش محیط زیست برای روزهای بحران 

مدیرکل حفاظت محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد هم می‌گوید: محیط بانان به دلیل احتمال وقوع حریق‌های  ناشی از صاعقه در مناطق حفاظت شده استان در آماده باش کامل هستند.

محسن جعفری‌نژاد افزود: باتوجه به اعلام هواشناسی در ساعات بعد از ظهر و اوایل شب برای سه روز آینده رشد ابرهای همرفتی، رگبار و رعدوبرق گاهی وزش باد شدید پیش بینی شده است.

وی با اشاره به احتمال وقوع آتش سوزی‌های ناشی از رعد و برق در مناطق حفاظت شده عنوان کرد:  به مدت 3 روز تمامی مرخصی‌های نیروهای محیط زیست لغو می‌شود و باید در مناطق حضور داشته باشند تا در صورت نیاز برای اطفای حریق در کمترین زمان ممکن اقدام کنند.

اگر چه  از حیث قوانین و مقررات  سازمان جنگلها ،مراتع و آبخیزداری کشورتنها دستگاه متولی اطفاء حریق در عرصه های منابع طبیعی بوده و سایر دستگاههای لشکری ،کشوری و شهرداری ها در صورت درخواست این سازمان به استناد تبصره ذیل ماده 47قانون حفاظت و بهره برداری موظف به همکاری هستند. لذا همکاری و مشارکت همگان به منظور حفظ جنگلها و مراتع بعنوان یک سرمایه ملی و مشترک امری لازم و وظیفه ای ملی و دینی به شمار می رود

پیشنهادات کارشناسانه به منظور جلوگیری از آتش­سوزی در جنگل ها و مراتع

بکارگیری روش های زیر می تواند از بروز آتش سوزی درعرصه های منابع طبیعی جلوگیری نماید لذا لازم است این روش ها را در برنامه پیشگیری از آتش سوزی در جنگل ها و مراتع جدی  و بکاربگیریم.

زمانی که هوا گرم و سطح جنگل پوشیده از برگهای خشک است از روشن کردن آتش خودداری کنیم.

با مشاهده کوچکترین دود یا آتش در جنگل سعی کنیم آن را خاموش کنیم. یا به نزدیکترین واحد منابع طبیعی ، نیروی انتظامی، جهادکشاورزی ، حفاظت محیط زیست،شهرداری ها،بخشداری ، دهیاران ،پلیس 110و تلفن رایگان 1504(امداد جنگل و مرتع)و دیگر نهادهای دولتی اطلاع دهیم.

از کشیدن سیگار در جنگل پرهیز کنیم اما اگر مجبور به کشیدن سیگار هستیم،کبریت نیم سوخته یا ته سیگار باقی مانده را خاموش کنیم.

بعد از روشن کردن آتش برای تهیه چای و گرم کردن غذا اطراف آن محل را از هرگونه خار و برگ خشک کاملا پاک کنیم همچنین خاموش کردن آتش قبل از ترک جنگل الزامی است.

از ریختن مواد سوختنی مانند کاغذ ، زباله و از انداختن موادی مانند شیشه و بطری در کنار محیط جنگل  خودداری کنیم یا آنها را در زیر خاک پنهان سازیم. زیرا همانگونه این مواد مانند ذره بین عمل می کنند و نور خورشید را جذب و ممکن است باعث وقوع آتش شوند.

خودداری از انداختن مواد زائد و اشتعال­زا در مناطق جنگلی که خطر آتش­سوزی در بر دارد.

بکار گیری احتیاط ­های لازم به هنگام کارکردن با وسائل قابل اشتعال در موقع آتش­زدن مازاد محصولات کشاورزی در زمین­های مجاور جنگل ها و مراتع احتیاط لازم را بکار گرفته تا آتش به منطقه جنگلی و مرتعی  سرایت نکند.

روزهایی که خطر آتش­سوزی در جنگل وجود دارد از ورود به مناطق جنگلی حساس به آتش­سوزی و روشن نمودن آتش جلوگیری شود.

همکاری و مساعدت در امر پیشگیری و مهار آتش سوزی در جنگلها و مراتع توسط  مردم در قالب دهیاری ها و شوراههای اسلامی روستا ها در هر منطقه

استفاده از بالگرد در مواقع ضروری به منظور انتقال نیرو و امکانات به مناطق صعب العبور و بحرانی مورد آتش سوزی

تهیه و بکارگیری تجهیزات وادوات جهت مهار و کنترل به موقع آتش سوزی در جنگلها و مراتع

خودداری ار  آتش زدن و کنترل آتش در پسچر مزارع مجاور اراضی جنگلی و مرتعی که لازم است مدیریت جهاد کشاورزی تمهیدات و آموزشهای لازم را در این خصوص انجام دهد.

باتوجه به اهمیت منابع  طبیعی همه با هم باید در حفظ جنگلها و مراتع مشارکت نماییم و اجازه ندهیم جنگلها به افسانه ای در دل تاریخ تبدیل شوند و بدانیم منابع طبیعی میراث مشترک همه ما و نسل های آینده است.و باور کنیم که مرگ و سوختن و به خاکستر تبدیل شدن هر بوته سبز مرگ ما انسانهاست. پس بیاییم درخت و سرسبزی و طبیعت را پاس داریم و به آنان که نمی دانند و از روی جهل و نادانی آتش جهل و دشمنی نثار طبیعت می نمایند و آنانی که می دانند و با طمع ورزی خود تیشه بر ریشه زندگی و حیات این زیست بوم(خانه مشترک) می زنند فریاد کنیم که حیات منابع طبیعی (جنگلها و مراتع)حیات ما انسانهای عصر دود و ماشین و مرگ آن مایه نابودی  همه ماست.. باشد که همه با هم در حفظ این سرمایه مشترک مشارکت نماییم. شماره تلفن 1504 امداد جنگل و مرتع، به عنوان پل ارتباطی آحاد جامعه با یگان حفاظت منابع طبیعی و آبخیزداری است و گزارش هر گونه تخریب، تصرف و آتش سوزی‌های احتمالی در اراضی ملی و جنگل‌ها به یگان حفاظت از طریق این خط ارتباطی امکان پذیر است. همچنین در صورت امکان در مواقع بحران مردم نهایت همکاری را داشته باشند .