نزاع‌ِ دسته جمعی از پدیده های اجتماعی – فرهنگی است. نزاع به حالت خشنی از رفتار که بر اثر فشار و تحریک احساسات درونی، که افراد و گروه ها به سمت خشونت سوق داده می شوند گفته می شود.

فریادجنوب ؛وقوع چنین پدیده ای، زمینه ساز کینه و بروز اختلافات بعدی، کاهش تعلق عاطفی و همبستگی اجتماعی در جامعه می گردد. اینگونه نزاع ها در جوامعی با ساختار سنتی، قبیله ای و طایفه ای که میزان تعلق عاطفی و همبستگی گروهی زیاد می باشد بیشتر اتفاق می افتد، هر چند جرم شناسان و آسیب شناسان اجتماعی نزاع و خشونت را تابع مکان نمی دانند و در هر جا می تواند بروز کند و ریشه در مسائل مختلف داشته باشد و ممکن است از حالت فردی شروع شده و به حالت گروهی گسترش یابد.

بطور کلی عوامل مختلفی از جمله: ضعف در فرآیند رسیدگی رسمی و قانونی و طولانی بودن فرآیند رسیدگی و دادخواهی به اختلافات مختلف، احساس حقارت و خواری، خودنمایی و اظهار وجود کردن در قبال دیگران و به نمایش گذاشتن خود و گروه در قِبالِ رُقبا، احساس محرومیت نسبی، تعلق عاطفی و همبستگی اجتماعی به گروه خودی، فقر و مشکلات و نابرابری های اقتصادی، فقر فرهنگی، پایین بودن سطح تحصیلات و عدم درونی کردن تحصیلات به نسبت کُنِشِ رفتاری در جامعه، تبعیض، بیکاری، تعارضات و اختلافات طایفه ای بخصوص اختلافات حل نشده در گذشته و انتقال دامنه ی این اختلافات به جامعه مدرنیزم امروز، اختلافات خانوادگی، اختلافات مالی و ملکی، کاهش همبستگی اجتماعی، فقدان نظارت و کنترل اجتماعی، تمایل افراد به پرخاشگری، ناکامی، یادگیری اجتماعی، تعصبات طایفه ای، واپسماندگی فرهنگی یا تأخر فرهنگی، عدم آشنایی کافی به قوانین و مقررات و حفظ آداب و سنن طایفه ای در افزایش نزاع و درگیری و رفتار خصمانه نسبت به همنوع خود می باشند.

در تاریخ زندگی روستائیان، موضوعی که همواره همزاد همکاری و تعاون بوده، بحث نزاع دسته جمعی بوده است. نزاع های جمعی در هر جامعه، همواره به عنوان یکی از مسائل اجتماعی مهم، مطرح و درگذشته و حال نیز منشأ خسارات مالی و جانی فراوان و مانع توسعه اجتماعی بوده است، بخصوص بدلیل تأثیر فضای مجازی و پخش شدن کلیپ هایی از این نوع نزاع ها می تواند باعث مخدوش شدن چهره فرهنگی جامعه و تعمیم نامناسب کارکرد فرهنگی یک گروه گردد و موجب جریحه دار شدن اخلاق، انضباط و وجدان جمعی جامعه از یک طرف، افزایش پرونده های قضایی، درگیر شدن سازمان قضایی و پلیس، کمرنگ شدن مشارکت مدنی در بین مردم، تخریب منابع مادی و زوال سرمایه های اجتماعی می شود.
حافظ، شاعر شیرین سخن، مردم آزاری را به منزله ی گناهان بزرگ و رذایل تلقی می‌کند و احتراز و دوری از آن را موجب بخشودنِ همه ی گناهانِ دیگرِ فرد و تبرئه وی از آن‌ها می‌داند و یا به تعبیری دیگر، جز آن گناهی نمی‌شناسد:

مباش در پیِ آزار و هر چه خواهی کن
که در شریعت ما غیر از این گناهی نیست

و در جایی دیگر «کم آزاری» را منشأ فلاحِ ابدیِ آدمیان به شمار می‌آورد:

دلش به ناله میازار و ختم کن حافظ
که رستگاری جاوید در کم‏ آزاریست

بطور موجز و مختصر چکیده ای از عوامل مؤثر بر نزاع های دسته جمعی بیان گردید که لازم است در هر حوزه ای و متناسب با لزوم کاربردی کردن ارزش ها و هنجارهای پذیرفته شده جامعه، اقداماتی از جانب نهادهای مختلف از جمله: مراجع قانونگذار، نیروهای امنیتی و نظامی، جامعه شناسان، روان شناسان، استفاده از فرایندهای حل عرفی اختلافات با توجه به غیرقابل انکار بودن این نقش،بخصوص ریش سفیدان و بزرگان طوایف و بطور کلی نخبگان جامعه که می توانند امر تعادل بخشی در جامعه را انجام دهند، صورت پذیرد که دیگر شاهد اینگونه نزاع ها در جامعه نباشیم.