تعریف آئین نگارش : آئین از لحاظ لغوی به معنای روش ،رسم و دین آمده است. نگارش هم به معنای نوشتن و انشاء کردن است.و به تعبیر دیگری نگارش همان نوشتن و کتابت کردن است. بنابراین چگونه نوشتن را آئین نگارش می نامند.در آئین نگارش درست نوشتن واژه (کلمه) یا کلمه را از حیث موقعیتی که در کلام دارد و نیز به علائم و نشانه های نگارشی پرداخته می شود.

تاًثیر آگاهی ادبی بر نگارش: شخصی که بخواهد به روش صحیح بنویسد باید بر دقایق کلامی و کاربردهای واژه آگاهی داشته باشد و در ضمن بر شیوه ی آرایش سخن (فصاحت و بلاغت ) تسلط کامل داشته باشد.

تاًثیر دستور زبان بر نگارش: نویسنده غیر از آنکه واژه و کلام را بشناسد لازم است با دستور زبان فارسی هم آشنایی لازم داشته باشد تا بتواند از اطلاعات مربوط به نکات دستوری هم کمک بگیرد.

ویرایش چیست و ویراستار کیست : هنر یافتن آراستن کلام را ویرایش مینامند وآن کسی که از این جهت بر صورت و محتوای نوشته اثر می گذارد ویراستار یا ویرایشگر می نامند.و این فن همواره در دوران مختلف بعنوان یک ضرورت وارد مقوله ی نویسندگی شده است.

ویژگی های یک نوشته خوب : در زبا ن فارسی نوشته ای را خوب توصیف می کنیم که به صورتی آراسته و محتوایی رساننده داشته باشد. یا به تعبیری از فصاحت و بلاغت کافی برخوردار باشد. فصاحت به معنی گشاده زبانی و روانی کلام است. و از عیوب کلامی به دور باشد. بلاغت هم یعنی رسایی و رسانندگی یا شیوایی سخن.

انواع سخن: 1-شعر یا نظم . 2- نثر

1– نظم ، در لغت به معنی به یکدیگر پیوستن و به رشته کشیدن دانه های جواهر است. و در اصطلاح به سخنی که دارای وزن،آهنگ ، قافیه و ردیف باشد گویند.مانند: مثنوی معنوی ، رباعیات خیان، غزلیات حافظ و دوبیتی های باباطاهر.

2– نثر، یک نثر ساده: این نثر خالی از هرگونه قرینه و قافیه می باشد همانند: نوشته های معمولی و متداول. دوم نثر مسجع که در آن از جمله های دارای قرینه استفاده میشود و کلمه ی سجع به معنی آواز پرندگان است که خود نیز دو نوع است : سجع متوازن و متوازی. سوم نثر مصنوع وقتی: که از ترکیب دو نثر ساده و مسجع است، همراه با انبوه لغت ها ،ترکیبات،اشعار و تعبیرات است و در آن از صنایع ادبی هم استفاده شده است . مانند: مناجات نامه خواجه عبدالله انصاری.

چه نکاتی در آراستگی نوشته ها موثر است : الف) رعایت قواعد دستوری. ب) پرهیز از به کاربردن واژه های بیگانه. ج) واژه ها و جملات و عباراتهایی بکارببیریم که خوش آهنگ ، زیبا و مناسب باشند.

انواع نگارش ممکن است در قالب : 1- مقاله. 2- گزارش. 3- نامه.4- نمایشنامه. 5- قطعه ی ادبی . 6- داستان. 7- سفرنامه. 8- زندگی نامه. 9-نگارش علمی ، مطرح شود- و در این درس آنچه مورد نظر است نگارش از لحاظ قضایی و اداری است . هر چند که استفاده از تعابیر،واژگان و اصطلاحات ساده جهت فهم و درک باید استفاده شود اما به لحاظ اینکه حقوق از متون فقهی گرفته شده به ناچار باید از کلمات عربی در متون استفاده شود. در نگارش حقوقی بر خلاف زبان عامیانه و کودکانه لازم است نگارنده با توجه به آموخته های قبلی بصورت کاربردی و پیشرفته مبادرت به نوشتن مطالب مورد نظر نماید. که معمولاً در این نگارش از منابع فقهی و مواد قانونی استفاده می گردد و در یک نگارش مطلوب حقوقی ضرورت دارد دستور زبان فارسی به شیوه ی املاء نویسی درست رعایت گردد.

مراحل گزارش نویسی : 1- موضوع. 2- مخاطب . 3- هدف.

داشتن طرح چهرچوب کلی موضوع را برای نویسنده مشخص میکند و دوم به نوشته ما نظم و انسجام میدهد و سوم در سرعت و دقت نگارش موثر است و چهرم به ما فرصت میدهد به طور همه جانبه و علمی به موضوع بنگریم.

نکات اساسی نگارش : 1- جلوگیری از دراز نویسی. 2- خودداری از حذف فعلهای گوناگون. 3- پرهیز از آوردن حرف تعریف عربی (ال) در اول کلمات فارسی . مثل: ننویسیم حسب الفرموده رئیس ،بنویسیم به فرموده رئیس.

4- پرهیز از ترکیب حروف نفی عربی با کلمات فارسی. 5- پرهیز از به کارگیری علامت تانیث (مونث). 6- خودداری از به کارگیری پسوند (یت ) در واژه های فارسی. 7- پرهیز از به کارگیری تنوین در واژه هایی که تنوین نمیگیرند. 8- خودداری از به کارگیری تنوین در واژه های غیر عربی. 9- به جای (گرامی) از واژه ی (گرام) استفاده نشود. 10- نشانه گذاری.

فواید نشانه گذاری : 1- ایجاد سهولت در امر برقراری ارتباط از نظرگاه تفهیم و تفهم .2- انتقال صحیح پیام از پیام دهنده به پیام گیرنده. 3- انتقال و انعکاس گونه های گفتار به نوشته. 4- آراستن شکل ظاهری نوشته برای ایجاد جاذبه ی لازم در امر مطالعه . 5- تصحیح متون قدیمی و تبدیل آن به سبک متداول امروزی.

نشانه گذاری : عبارت است از به کار بردن علامت هایی که فهم مطالب را آسان می نماید و نگارش را سامان میبخشد. عبارتند از : 1- نقطه ، در پایان جملات خبری و در بین حروف مختصر .2- ویرگول ، نشانه ی مکث مختصر است برای جدا کردن توضیحات در نشانی به کار میرود. 3- نقطه ویرگول ، برای مکث طولانی تر ولی کمتر از پایان جمله به کار میرود. 4- دونقطه ، برای نقل قول . 5- خط فاصله، بعد از اعداد و بعد از اتمام جمله های ناتمام در پایان سطر . 6- علامت سوال ، بعد از پایان جملات پرسشی . 7- علامت تعجب ، در پایان جملات تعجبی . 8- ممیز ، برای جداکردن (روز ماه سال ) .

اصول نگارش اداری : 1- کاغذ متناسب با متن تهیه شود. 2- نامه ی اداری باید دارای تاریخ ، شماره، واحدی که آن را ارسال نموده ، نام و مشخصات مسول و امضای وی و مهر اداره. 3- نامه اداری معمولاً در دو نسخه تهیه میشود . 4- نامه اداری بهتر است تایپ شود و اگر امکان تایپ وجود نداشته باشد بدون قلم خوردگی و با خطی خوانا نوشته شود. 5- چنانچه مدارک و اوراقی پیوست نامه میباشد باید در متن یا ذیل شماره قید گردد.

بخشهای مختلف یک نامه اداری : 1- عنوان نامه یا مخاطب آن. 2- توجه به سابقه مکاتبت ، اگر نامه اداری سابقه قبلی داشته باشد مینویسیم پیرو شماره … تاریخ … ، ولی اگر مفاد نامه ما پاسخ به نامه آن مرجع باشد مینویسیم عطف به شماره … .3- متن نامه یا گزارش ، معمولاً نامه اداری بدون مقدمه است ولی در نامه های مفصل یا گزارشها در صورت لزوم مقدمه ی کوتاهی می آید.

اصولی که در نامه یا گزارش اداری باید رعایت گردد : الف) آگاهی و تسلط کافی بر موضوع . ب) رعیت اصول اخلاقی. ج) رعاست سلسله مراتب. د) پیوستگی و تناسب مطالب . و) سادگی بیان . ز) متنهای مفصل.

طرز نوشتن اوراق قضایی و نامه های اداری : 1- اوراق قضایی ، الف) اخطاریه : برگی است که به موجب آن خواهان ، خوانده ، کارشناس یا گواه در پرونده های حقوقی به مراجع قضایی فراخوانده می شوند + نکات مورد توجه در اختاریه : 1* مخصوص پرونده های غیر کیفری ( مثل پرونده حقوقی مانند خلعید). 2* در اخطاریه نام و نام خانوادگی ، مشخصات دقیق و آدرس طرف قید شود . چنانچه تلفن همراه یا ثابت اخطار شونده در دسترس است ذکر آن ضرورت دارد.

3* در هنگام نوشتن اخطاریه باید به دستور دادگاه توجه شود ( همرا آوردن سند مالکیت). 4* اخطاریه در دو برگ نوشته می شود یک برگ تحویل مخاطب و برگ دیگر با امضاءگیرنده و مامور به مرجع قضایه اعاده می شود.

5* در مواردی که اخطاریه همراه برگ دوم دادخواست و پیوست می باشد . این مطلب در اخطاریه قید شود.

6* چنانچه اخطار شونده برای بیان توضیحاتی دعوت شود موارد توضیح در اخطاریه قید گردد.

7* در اخطاریه رفع نقص که معمولاً برای خواهان ارسال می شود نواقص دادخواست و ضمائم لازم است کاملاً مشخص گردد.